KENTSEL SİT AYVALIK
Anıtlar kurulu tarafından kentsel sit (Kentsel sit alanı, Korunması Gerekli
Taşınmaz Kültür ve Tabiat Varlıklarının Tespiti ve Tescili Hakkında
Yönetmelikte; “mimari, mahalli, tarihsel, estetik ve sanat özelliği bulunan
ve bir arada bulunmaları sebebiyle teker teker taşıdıkları kıymetten daha
fazla kıymeti olan, kültürel ve tabii çevre elemanlarının (yapılar, bahçeler,
bitki örtüleri, yerleşim dokuları, duvarlar) birlikte bulundukları alanlar.)
olarak korumaya alınan ayvalık, günümüzde tarihinden çok turizmi ile ön
plandadır. Turizimin faydaları olduğu kadar tarihi yapılara zararı da bir o
kadar fazladır.
Örneğin; At arabaları ve yayalar için yapılan dar yolların günümüzde büyük
araçlara hizmet vermesidir. Bu hizmet, tarihi eskiye dayanan yapıların
hasarına çok fazla yol açmaktadır. Özellikle de harpuşta yapısı olmayan
yapılarda. Farklı bir örnek verecek olursak, yabancı turist sayısının fazla
olmasından dolayı esnafların iki ayrı dilde tabela yaptırıp astırması ve
dükkanının daha fazla ilgi görmesi için aydınlatma için kullandığı
kablolardır. Örnekleri daha da arttırabiliriz.

Gezip görülmesi gereken yerlerde baş sıralarda yer alan Ayvalık, sadece
yapıları, sokakları ve yapılan yapıların kapıları olarak değil yapıların
içerisindeki tarih kokan dekorasyon eşyaları da göz alıcıdır. Eğer bir gün
yolunuz ayvalığa düşerse bir kapıyı çalmanız, Ayvalık insanının ne kadar
misafirperver olduğunu size gösterecektir. Eğer ki bir tarihi Ayvalık evine
girerseniz dikkatinizi 100-150 yıllık ahşap dolaplar olacaktır. Camlarında
gördüğümüz vitray, ahşaba verdiği ahenkle gözleri üstüne çekecektir.
Yaygın olan Neoklasik Mimari akım (18.yüzyılın ortalarından itibaren
uygulanmaya başlanan bir mimari akımdır.), eski Roma ve Helen yapı
izlerini taşıyor. Ekstra olarak Midilli ve Atina'dan gelen göçlerle bu akıma
farklılıklar eklenmiştir. Bu farklılıklar Ayvalık evlerine ve iç mekan
tasarımlarına, göze hoş gelen izler bırakmıştır. Örneğini vitray
süslemelere sahip dolapta görüyoruz. Dolabın bir dikkat çeken özelliği
ise malzemesi ve işlenmesidir. Silme tekniği uygulanarak derinlik
katılmıştır. Dolabın yanı sıra duvarda duran tarihin hapsolduğu tablolar
var. Evin yanı sıra tablolarında restorasyona uğradığını anlamak meslek
gözü gerektirir.
Size diyeceğim şu ki; Ayvalığın dar sokaklarında yürürken sadece
yapıların kapılarına değil, bir kapıyı çalıp iç tasarımına da göz atmanız,
daha fazla tarihine inmeniz olacaktır.
Yazar : Furkan Karaaslan
İnstagram : karaaslanfrkn