KENTSEL SİT AYVALIK

Anıtlar kurulu tarafından kentsel sit (Kentsel sit alanı, Korunması Gerekli

Taşınmaz Kültür ve Tabiat Varlıklarının Tespiti ve Tescili Hakkında

Yönetmelikte; “mimari, mahalli, tarihsel, estetik ve sanat özelliği bulunan

ve bir arada bulunmaları sebebiyle teker teker taşıdıkları kıymetten daha

fazla kıymeti olan, kültürel ve tabii çevre elemanlarının (yapılar, bahçeler,

bitki örtüleri, yerleşim dokuları, duvarlar) birlikte bulundukları alanlar.)

olarak korumaya alınan ayvalık, günümüzde tarihinden çok turizmi ile ön

plandadır. Turizimin faydaları olduğu kadar tarihi yapılara zararı da bir o

kadar fazladır.

Örneğin; At arabaları ve yayalar için yapılan dar yolların günümüzde büyük

araçlara hizmet vermesidir. Bu hizmet, tarihi eskiye dayanan yapıların

hasarına çok fazla yol açmaktadır. Özellikle de harpuşta yapısı olmayan

yapılarda. Farklı bir örnek verecek olursak, yabancı turist sayısının fazla

olmasından dolayı esnafların iki ayrı dilde tabela yaptırıp astırması ve

dükkanının daha fazla ilgi görmesi için aydınlatma için kullandığı

kablolardır. Örnekleri daha da arttırabiliriz.

Gezip görülmesi gereken yerlerde baş sıralarda yer alan Ayvalık, sadece

yapıları, sokakları ve yapılan yapıların kapıları olarak değil yapıların

içerisindeki tarih kokan dekorasyon eşyaları da göz alıcıdır. Eğer bir gün

yolunuz ayvalığa düşerse bir kapıyı çalmanız, Ayvalık insanının ne kadar

misafirperver olduğunu size gösterecektir. Eğer ki bir tarihi Ayvalık evine

girerseniz dikkatinizi 100-150 yıllık ahşap dolaplar olacaktır. Camlarında

gördüğümüz vitray, ahşaba verdiği ahenkle gözleri üstüne çekecektir.

Yaygın olan Neoklasik Mimari akım (18.yüzyılın ortalarından itibaren

uygulanmaya başlanan bir mimari akımdır.), eski Roma ve Helen yapı

izlerini taşıyor. Ekstra olarak Midilli ve Atina'dan gelen göçlerle bu akıma

farklılıklar eklenmiştir. Bu farklılıklar Ayvalık evlerine ve iç mekan

tasarımlarına, göze hoş gelen izler bırakmıştır. Örneğini vitray

süslemelere sahip dolapta görüyoruz. Dolabın bir dikkat çeken özelliği

ise malzemesi ve işlenmesidir. Silme tekniği uygulanarak derinlik

katılmıştır. Dolabın yanı sıra duvarda duran tarihin hapsolduğu tablolar

var. Evin yanı sıra tablolarında restorasyona uğradığını anlamak meslek

gözü gerektirir.

Size diyeceğim şu ki; Ayvalığın dar sokaklarında yürürken sadece

yapıların kapılarına değil, bir kapıyı çalıp iç tasarımına da göz atmanız,

daha fazla tarihine inmeniz olacaktır.

Yazar : Furkan Karaaslan

İnstagram : karaaslanfrkn